Recomendacións do Club Fórum Luns
O club de lectura Fórum Luns, ao igual que case todos os da rede, toman unha semana de descanso e parécenos unha boa oportunidade para deixarvos as recomendacións das nosas últimas lecturas.
Comezamos o ano con Ceniza en la boca da mexicana Brenda Navarro (Sexto Piso Editorial).
Escrito en primeira persoa, a novela comeza co suicidio de Diego, un feito para o que a protagonista necesita atopar respostas, posto que non o poderá sacar xamais da cabeza. A imaxe do irmán estrelándose contra o chan desde un quinto piso, aínda sen velo, repetirase unha e outra vez ao longo da súa vida. Ela é a que nos contará a súa historia esforzándose por adiviñar os motivos que puideron levar ao seu irmán a tomar tan drástica decisión, sentíndose culpable a intres, enfadada por momentos e perdida todo o tempo. A protagonista necesita atopar respostas polo que a trama principal serán as súas reflexións, recordos e vivencias na casa dos seus avós no seu México natal e en España.
Os diálogos mestúranse co groso da proso cun estilo marcado, non precisamente pola sinxeleza. A novela require unha lectura pausada e centrada nos acontecementos, moitas veces incómodos, que farán que resoen no lector sen deixalo indiferente. Temáticas como a migración a outro país, o desarraigo, a xenofobia e a constante loita por ser alguén nunha sociedade que se pecha aos estranxeiros son o tecido que xira arredor do suicidio de Diego.
Escritora, socióloga e economista mexicana residente en Madrid, Brenda Navarro naceu en Cidade de México o 26 de febreiro de 1982. Estudou Socioloxía e Economía na Universidade Nacional Autónoma de México, así como un máster en Estudos de Xénero, Mulleres e Cidadanía na Universidade de Barcelona. Casas vacías, a súa primeira novela gañou o Premio Tigre Juan no 2020 e foi traducida a sete linguas.
Outros libros da autora nas BMC: Casas vacías. Sexto Piso, 2020
A seguinte lectura foi Mejor la ausencia de Edurne Portela (Galaxia Gutenberg). Da autora vasca xa leramos en ocasións anteriores Formas de estar lejos, pero coa que non atopamos ningunha similitud
Neste libro atopamos a historia dunha familia en pleno anos 80 en Euskadi, nun pobo moi rural nos anos de maior revolución do movemento de independencia. A voz narradora é a da protagonista que se presenta como nena e viaxamos a través das súas vivencias á idade adulta. Amaia preséntanos todo dende o seu punto de vista. Pero o seu punto de vista e a súa voz, como é lóxico, van cambiando ao longo dos anos a medida que vai medrando e faino tamén a voz narrativa que torna nun ton moito máis maduro. Amaia pasa de observadora a protagonista.
Amaia abre o seu corazón e comparte co lector a historia da súa familia. Unha familia convencional con moitos problemas, problemas relacionados coa época na que se desenvolve sempre co conflito vasco como transfondo. Pero sen embargo na obra toman forza temáticas como a violencia doméstica, o adulterio, o horror da heroína que foi unha lacra nos anos 80 e o desenvolvemento de ETA. Sen esquecer a educación da época, a relixión, ou os rescoldos que quedaban aínda da ditadura. E ante este escenario que se nos presenta, cada membro da familia tivo que aprender a escapar dos seus problemas, a auto protexerse.
Edurne Portela nada en Santurtzi (Biscaia) en 1974, é unha historiadora, filóloga, docente universitaria, ensaísta e novelista vasca en lingua española. No ano 2018 recibiu o premio Mellor Libro de Ficción pola súa obra Mejor la ausencia.
Outros libros da autora nas BMC: Formas de estar lejos, Los ojos cerrados, Maddi y las fronteras.
Mudamos totalmente de escenario e continuamos a nosa programación con A nena do abrigo de astracán do noso querido Xabier P. DoCampo (Xerais).
A nena do abrigo de astracán é Susana, unha nena adoptada polos seus padriños logo da morte da súa nai. A través do personaxe de Susana asistimos aos acontecementos dunha vila galega de posguerra, Ribadaínsua, onde o silenciado ten moito peso e as pantasmas do pasado maniféstanse de moi diversas maneiras e revelan o sentimento de culpa, unha delas a, través das voces que se agochan nos faiados das casas.
A Susana o que máis lle gusta é ver películas nas que atopa acubillo ao mesmo temo que descobre o mundo. Filmes que posteriormente ten que comentar coa súa madriña Agustina, mais faino dun xeito moi particular para que a madriña as entenda e sobre todo lle dé o visto e prace. Xa revelamos pois, con este dato que o cinema é un referente en toda a novela. Os sete filmes que Susana ve e lle conta á madriña forman parte da estrutura da novela e tamén da propia vida de Susana. Xa que logo, a protagonista é a nena pero tamén a vila enteira na que os personaxes de Agustina, a beata que todo o quere gobernar, e Don Amancio, o crego que non permite que nada aconteza na vila sen a súa supervisión teñen un papel fundamental. Pero tamén Isidoro, o alfaiate e primeiro amigo de Susana, Fermina, a nena á que se lle aparece a Virxe ou Antonina a muller tola que pintaba retratos sempre de costas.
A novela foi merecedora do Premio da Crítica 2018.
Xabier Docampo (Rábade, 1946 – A Coruña, 2018). Mestre e escritor, é autor dunha extensa obra narrativa, en boa parte traducida ás linguas peninsulares. Mereceu o Premio da Feira do Libro da Coruña (1989), o Premio Irmandade do Libro ao Autor do Ano 2009 e A Letra E da AELG en 2014.
Outros libros do autor nas BMC: Contos de obxectos, O libro das viaxes imaxinarias, A chave das noces
A seguinte lectura foi a obra gañadora ao Mellor Libro do Ano 2020 Las maravillas de Elena Medel (Anagrama).
Fálannos María e Alicia das súas vidas, das súas historias, e fiando a historia de ambalas dúas coñeceremos as historias doutras mulleres. Todas condicionadas por onde e como naceron, e pola situación económica de cada unha delas. A novela comez e remata o 8 de marzo de 2018. Comeza e remata en Madrid aínda que é en Córdoba onde ocorren algúns feitos moi importantes. É incrible como transversalmente o diñeiro inflúe dunha maneira ou doutra, téñalo ou non o teñas. As nosas vidas márcaas e réxeas o diñeiro, algo tan tanxible pero efémero á vez.
Las maravillas é unha novela que fala de precariedade, económica e familiar, do tira e afrouxa que eses dous piares, diñeiro e familia, supoñen no universo de dúas mulleres. É tamén unha novela sobre coidados, responsabilidades e expectativas, sobre a precariedade que non responde á crise senón á clase.
Elena Medel(Córdoba 1985). É autora de tres coleccións de poesía e dúas obras de non ficción. Aos 19 anos fundou a editorial de poesía La Bella Varsovia, unha das máis prestixiosas do mundo hispanofalante. Recibiu o XXVI Premio Loewe para Novos Poetas, o Premio Fundación Princesa de Xirona das Artes e as Letras 2016 polo conxunto da súa obra e o Premio Francisco Limiar ao Mellor Libro do Ano 2020. Las Maravillas é a súa primeira novela, e será traducida a trece idiomas.
Outros libros da autora nas BMC: Todo lo que hay que saber sobre poesía, Mi primer bikini, Tara
E rematamos trimestre con Almendra de Won-Pyung Sohn (Temas de hoy).
Almendra é a historia dun rapaz que non é como os demais, padece unha rara enfermidade que lle impide experimentar as emocións. Yunjae naceu coas amígdalas cerebrais máis pequenas, sofre alexitimia e non pode sentir nin entender os sentimentos dos demais; non chora, non ri, non sente medo, non ten empatía, non sofre, non se alegra, non sente amor… Desde pequeno a súa nai esforzouse en ensinarlle a distinguir as emocións dos demais e dar unha resposta acorde con elas para finxir aquilo que non pode sentir, para que non o rexeiten.
Pero a Yunjae perségueo a desgraza, unha detrás doutra e aos 16 anos atoparase só polo que deberá sobrevivir, medrar e superarse. As circunstancias cruzarán na súa vida a Goni, un rapaz que medrou sen afecto e foi precisamente ese feito o que o levou a seguir malos comportamentos. Ao igual que Yunjae, pero por diferentes motivos, Goni tampouco sabe expresar as súas emocións nin recibir mostras de afecto. A extraña relación que se establecerá entre os dous personaxes cambiará as súas vidas para sempre.
Almendra profundiza nos sentimentos, nas emocións e como nos relacionamos transmitindo estas. Unha das características que salientamos do estilo é a narración directa, sen descricións nin florituras,con temas como o bullying e a amizade. Ben escrita, crúa e moi pouco sensible cos personaxes,o lector é o que íntima con eles,xa que a autora é fría á hora de narrar os sentimentos.
Won-Pyung Sohn (1979 Corea do Sur) desenvolveu unha traxectoria profesional como escritora de novelas e como directora de cinema. As súas premisas adoitan ser sorprendentes, a medio camiño entre a fantasía e a realidade, pero co seu primeiro libro, Almendra, centrouse nunha enfermidade real e logrou o seu maior éxito literario ata a data. El impulso, unha historia sobre as segundas oportunidades, é a súa novela máis recente e tamén está dispoñible nas BMC.
E ata aquí as nosas recomendacións do segundo trimestre, agardamos que vos deran ideas para facer acopio de lecturas para estes días de descanso que temos por diante. Podedes consultar a súa dispoñibilidade no noso catálogo.
As lecturas do Club Luns de Fórum
Perante ás portas das vacacións de Nadal convén recordar non caer no bulebule emocional que supón este período cheo moitas veces de actividades e compromisos familiares e profesionais, polos que imos transitando, case sempre, nunha especie de piloto automático, como arrastrados pola corrente.
Dende a Biblioteca Fórum facémonos eco da famosa frase do político, científico e inventor estadounidense Benjamin Franklin para reflexionar e crear sentimento dun Nadal máis consciente:
“Unha boa conciencia é un continuo Nadal” Benjamin Franklin.
Os clubs de lectura tomamos uns días de descanso pero somos moi conscientes que esta é sen dúbida unha boa época para ler ao tempo que celebramos e descansamos. Por iso dende o Club dos Luns compartimos con vós as lecturas deste primeiro trimestre.
Estrenamos curso con “Cómo maté a mi padre” da escritora e xornalista colombiana Sara Jaramillo.
A novela é unha historia autobiográfica contada en primeira persoa polo súa protagonista, Sara Jaramillo Klinkert. A autora vai debullando algúns recordos da súa infancia na finca onde vivía cos seus pais e os seus catro irmáns, rodeada de natureza e animais. Unha infancia feliz dunha familia acomodada que se viu interrompida de forma abrupta cando o pai, avogado de profesión, faleceu a mans dun sicario. A novela formula e tenta contestar unha pregunta que ninguén puido responderlle á filla, nin á súa nai, nin aos seus irmáns: Poden 35 gramos de aceiro e un gramo de pólvora esnaquizar unha familia?.
As temáticas abordadas nas tertulias foron a Colombia dos anos 90, as consecuencias que para toda a familia, e en especial para a autora, terá a ausencia prematura do pai e na súa manifesta incapacidade para seguir adiante sen el. A loita constante contra o esquecemento que non hai maneira de gañarlle a batalla. O tono do libro é ao mesmo tempo seco, contido e conmovedor.
Da Colombia dos anos 90 pasamos á España dos anos 70 con “Los ingratos” de Pedro Simón (Premio Primavera de novela 2021).
No ano 1975 chega, a un pobo da España que empeza a baleirarse, unha mestra coa súa familia. David é o pequeno. Cun marido ausente a maior parte do tempo, Mercedes pronto necesitará axuda na casa e a Emérita, unha muller do pobo que está soa, cun pasado doloroso, trasladarase á súa casa para coidar deles e en especial de David. A historia empeza cun primeiro capítulo cheo de dureza, moi impactante. Para pasar despois a unhas páxinas cheas de travesuras e risas, antes de chegar ao drama. Narrada en primeira persoa polo propio David, de forma sinxela e moi ben contada.
Los ingratos é un libro sobre a ingratitude dos adultos coas persoas que formaron parte da súa infancia. A vertixinosa mirada cara ao anhelado futuro esquecendo o pasado, coma se o que quedou atrás nunca fóra desaparecer, coma se fose eterno e non fixese falta coidalo. E cando esa velocidade un día se detén, asáltanos a culpa, dámosnos conta que deixamos no camiño persoas que foron moi importantes no noso pasado.
Coincidindo coa entrega do Premio Princesa de Asturias das Letras 2023 ao escritor xaponés Haruki Murakami, abordamos a lectura de “Sputnik, mi amor”
Baixo o pretexto dunha relación triangular entre o narrador (un anónimo profesor de primaria), Sumire (a súa amiga da que está namorado) e Myû (unha fermosa e enigmática muller de mediana idade), Murakami converte esta breve novela nun canto á soidade, o amor, a paixón e a existencia.
Estamos ante unha historia de amor e desamor, tres amores que se entrecruzan, tres corazóns buscando a súa identidade, tres personalidades seguindo as súas vidas, tal vez rutineiras, pero aínda así atrapan a atención do lector. A novela explora varias situacións, o amor, a soidade, a relacion intraxénero, a búsqueda desesperada, o xénero epistolar ( parcial nesta obra ) o oficio de escritor e a achega non dun triangulo amoroso, mais ben dun amor triangular.
Cambiamos de xénero e estilo con “Se acabó el pastel” da escritora, produtora, guionista e directora de cinema Nora Ephron. é coñecida por escribir o guion de ‘Silkwood’ ou ‘Cando Harry atopou a Sally’ e dirixir películas como ‘Algo para lembrar’ e ‘Julie e Julia’. Dous anos antes de morrer viu a luz o seu último libro, ‘No me acuerdo de nada’. ‘Se acabó el pastel” publicouse no 1983 e é a súa única novela.
Trátase dun libro un pouco diferente, son as divagacións de Rachel, unha escritora de libros de cociña, nai dun neno pequeno, embarazada e casada con Mark, xornalista. Neste caso Rachel escribe un libro diferente, con algunhas receitas pero sobre todo cóntanos a súa historia desde que descobre unha cousa que lle cambiará o seu matrimonio e a súa vida en xeral.
Non é unha lectura moi profunda, mais ben lixeira, curta, entretida, fácil de ler, cun toque de humor constante pero sutil, moi cínica e irreverente co que se debe dicir, o “politicamente correcto”. Trátase dunha historia bastante divertida, sen pretensións, ao máis puro estilo sitcom dos 90, ao parecer está inspirada na propia vida da autora e a súa relación con quen foi o seu marido, Carl Bernstein, un dos xornalistas do caso Watergate. Estamos falando dun entorno de clase media alta americana, en dúas cidades estadounidense: Washington e Nueva Iork.
Contextualizando co estreno da película “Un amor” dirixida pola cineasta Isabel Coixet, decantámonos pola lectura do nome homónimo e do que probablemente moitos de vós xa tivestes ocasión de ler. Trátase dun libro breve, 186 páxinas, onde aparentemente non pasa nada especial: unha xove de trinta anos múdase a un pobo afastado de todo para empezar unha nova vida. Con todo, é precisamente esta historia disfrazada de cotiandade xunto coa maneira de escribir de Sara Mesa o que fai este libro especial e adictivo. E é que nos sentimos máis identificados cos acontecementos que se van narrando e mesmo coa protagonista.
Na novela aparecen temas como a soidade ou a falta de entendemento entre un pobo que se nega a abrirse e a aceptar a quen veña de fóra e non se adapta aos seus costumes. Todo nunha atmosfera sufocante, uns personaxes desasosegantes e un ritmo lento son o caldo de cultivo para a obsesión da protagonista, unha muller que foxe dun pasado, sen darse conta de que o único camiño posible é o autocoñecemento, o traballo interior.
Continuamos de novo cunha novela breve “La mejor voluntad” de Jane Smiley autora dunha vintena de obras de ficción e ensaio. «Heredarás la tierra» (1991) valeulle o Premio Pulitzer de narrativa e o Premio Nacional da Crítica. Desde 2001 forma parte da Academia Estadounidense das Artes e as Letras.
La mejor voluntad conta a historia dun matrimonio que decide levar unha vida autosuficiente nunha granxa a varios quilómetros do pobo máis próximo. Todo o fan eles coas súas propias mans, non teñen electricidade nin teléfono, cultivan os seus propios alimentos para autoabastecerse e apenas usan o diñeiro, realizan trueques. Imaxinaran unha vida idílica xunto ao seu fillo no medio da natureza, dándolle unha educación libre das influencias tóxicas da sociedade, coa que só teñen contacto a través do colexio. Os problemas chegan cando o neno empeza a ter unhas condutas estrañas no colexio e saen á superficie cousas que non se vían a primeira vista, facendo tambalear ese mundo que con tanto afán construíran.
Intercálase a situación actual da familia con anacos do pasado, para que o lector coñeza o suficiente para saber como chegaron a este momento actual. Carente de descricións e recordos que son prescindibles, Jane Smiley consegue atopar o equilibrio necesario para trasladar ao lector e que pareza que, neste caso, leva con Bob desde o inicio, desde que construíu coas súas propias mans a casa. Bob e Liz fannos pensar nos excesos cos que vivimos a día de hoxe. Temas como os fillos, a familia e as relacións quedan remarcados durante toda a novela.
Rematamos este primeiro trimestre cun título que se coou nalgunha lista dos mellores do ano, falamos de “Salir de la noche” do escritor e xornalista italiano Mario Calabresi.
Nun libro que sacudiu Italia, Mario Calabresi investiga os feitos que rodearon o asasinato do seu pai e narra as consecuencias que tivo para a súa familia.
Calabresi achéganos aos duros anos do chumbo en Italia, familiarizando ao lector non italiano sobre a situación da época: a escalada de violencia e tensión entre faccións políticas dispares, os rumores e as acusacións que terminan en ameazas, asasinatos e mortes. É un exemplo da literatura testemuñal que foi, progresivamente, rescatando do esquecemento ás vítimas. Calabresi, xornalista, director da Stampa e A Repubblica, disecciona o baleiro de toda unha xeración de viúvas e orfos que foron desatendidos.
“Salir de la noche” é unha oda á familia, á forza de seguir adiante e ao amor que se comparten. É tamén un libro triste, emotivo, duro polo absurdo da violencia, frustrante por saber cantos nenos orfos conseguiu a división política, amargo por saber que o que nos conta segue ocorrendo. As últimas páxinas lense cun nó na gorxa, coa frustración de saber que este animal que somos é capaz do mellor e tamén, por desgraza, do peor.
Agardamos que algunha destas lecturas vos acompañe este nadal, podes consultar a súa dispoñibilidade a través do noso catálogo.
Fin de tempada do Club de lectura Fórum Luns
O Club dos Luns Fórum rematou os seus encontros semanais por esta tempada para tomar un respiro e volver con máis azos en setembro. Foi un curso ben intenso no que abordamos moi diferentes e variadas propostas. Compartimos con vós as nosas últimas lecturas porque calquera delas pode ser unha boa escolla para este tempo de lecer que temos por diante.
Comezamos a volta das vacacións de Semana Santa coa escritora e columnista madrileña Almudena Grandes, de quen aínda non tiveramos a oportunidade de compartir ningunha da súa extensa obra.
Estrenámonos así con “Los besos en el pan”. Eran moitos os seguidores da obra de Almudena Grandes, que esperaban ansiosos unha nova entrega dos Episodios dunha guerra interminable, e que se levaron un sorpresa coa publicación de “Los besos en el pan”. Nun contexto de crise e desigualdade que afecta á sociedade española, en particular ás súas clases medias e baixas, non deixou a autora, sempre comprometida nas súas columnas de prensa e radio, ceder ao desafío de novelar a situación crítica que está a tolerar o país. Un barrio de Madrid, un barrio como tantos outros de calquera cidade española, serve de escenario para situar a acción. Os veciños deste barrio sofren e conviven con feitos e enredos cotiáns ben coñecidos polo lector, xa que se trata de historias moi próximas.
Polo que, inevitablemente as conversas das sesión do club xiraron arredor do barrio, como centro neurálxico de vivencias e actividades dos veciños que viven unha crise que non entende de capas sociais. A inmigración, a explotación laboral, os recortes, os despidos en empresas públicas, colas no INEM, etc. son os danos colaterais que se suceden. Pero tamén os novos amores, os desexos, segredos, ceas e festas familiares están presentes.
Non é o caso da asturiana Ana Lena Rivera de quen xa lemos hai tempo “Lo que callan los muertos” onde a autora nos conta unha historia de investigación e intriga, que á vez nos mergulla na vida cotiá dunhas familias que viven nunha capital de provincia, Oviedo concretamente, e cuxa cotiandade relata sen romper en nada a narrativa da base principal da novela, a investigación dunha estafa á Seguridade Social polo cobro dunha pensión indebida durante máis dunha trintena de anos.
Desta volta mergullámonos na súa última novela “Las herederas de la Singer”. A novela é un canto ás mulleres das concas mineiras asturianas que baixaban á mina cando o seu pai, ou o marido, tiña un accidente e a familia quedaba sen sustento, ocupando un posto que non lles correspondía, cobrando a metade do salario e a pesar de que o goberno franquista o prohibise. Sempre ás agachadas; pagando favores que os que tiñan o poder cobraban, invariablemente, da mesma maneira. Apropiándose do seu corpo, aldraxándoo, vexándoo sen saber o que custaba dar ese paso. E non só se honra a estas pioneiras, tamén están as outras, as que esperaban na casa sabendo que un terzo do xornal do seu home se destinaba a putas e o outro a viño. A historia dunha saga de mulleres percorre a novela, na que se alternan os tempos e as voces. Distintas xeracións da mesma familia, todas fortes e decididas, traballadoras e loitadoras: Olvido, Aurora, Águeda, Ana, Alba…
Destacamos da obra a forza motora que radica nos personaxes femininos así como a narración dos feitos históricos que aconteceron ao longo dos anos que abarca a trama (gañar a copa do mundo de fútbol, a caída das torres xemelgas, o confinamento…). As diferenzas sociais, a importancia dun bo apelido, os diferentes tipos de amor…. Sen dúbida un dos puntos fortes é a estrutura da novela.
E rematamos este ano tan prolífico en lecturas cun clásico “Agnes Grey “ da novelista e poetisa británica Anne Brontë, a máis nova dunha das familias máis literarias do Reino Unido, a dos Brontë.
Cando a súa familia queda empobrecida tras unha especulación financeira desastrosa, Agnes Grey decide colocarse como institutriz para contribuír aos escasos ingresos familiares e demostrar a súa independencia. Pero o seu entusiasmo apágase rapidamente ao ter que loitar contra os difíciles fillos dos Bloomfeld e o doloroso desdén co que a trata a familia Murray. Inspirada directamente nas infelices experiencias da autora, Agnes Grey describe as temibles presións a que se sometía ás institutrices no século XIX.
A nobre tarefa á que soña con dedicarse Agnes para conseguir a súa independencia enconómica e o seu ideal de mellorar a sociedade vese minada pola vontade dos educandos. O relato, detállanos a loita que a protagonista ten que afrontar para non caer no desanimo e non renderse ante tanta incomprensión.
Recordade que tedes nun post anterior as lecturas da primeira e segunda tempada do club dos Luns Fórum deste ano. Agora, estamos pensando xa nas lecturas do próximo curso pero antes, temos por diante un tempo de escollas individuais para nos acompañar nestes días solleiros e de lecer, e que sorte, que as bibliotecas están cargadiñas de novidades, así que botade unha ollada ao noso catálogo!!
Día do libro 2023: un libro ao teu carón
Chega abril e con el unha das nosas celebracións máis queridas: o Día do Libro. Este ano, máis que nunca, queremos ser o epicentro da festa nos barrios e poñer os libros ao teu carón, e para iso temos preparada unha proposta fantabulosa que se suma á nosa programación habitual, concentrada na semana previa ao 23 de abril: obradoiros creativos, roteiros e encontros literarios, lecturas en voz alta, agasallos… e libros, moitos libros!
Baixo o lema “Un libro ao teu carón: festa do libro 2023“, as bibliotecas municipais organizan un completo calendario para celebrar o Día do Libro, a semana previa ao 23 de abril, permitindo participar á veciñanza dos seus barrios en roteiros, obradoiros ou conversas con persoas que teñen moito que dicir dos libros.
Seguro que xa coñeces os nosos programas de contacontos e promoción lectora para crianzas de 0 a 7 anos, os clubs de lectura e de divulgación científica, os encontros para familias, etcétera. Se a iso sumamos todas as actividades extraordinarias da semana, xa temos a festa feita!
O calendario completarase con mostras de temática variadas en cada biblioteca, que teñen como denominador común achegar á cidadanía curiosidades literarias e a diversidade do libro, e coa solta de libros nos barrios, preto das bibliotecas, durante toda semana. Estes “libros libres” levarán unha tarxeta para que a persoa que os atope poida compartir o instante nas redes sociais, o que virá dar máis sentido, incluso, ao lema escollido: levar “un libro ao teu carón”. E é que, ao noso través, o libro, este abril, toma os barrios!
Solta de libros
Queremos que os libros saian dos nosos andeis e paseen polos nosos barrios! Por iso, a partir do luns 17, cada biblioteca liberará lotes de libros variados nos seus arredores, que estarán identificados con etiquetas e tarxetas onde se explicará a dinámica desta solta simbólica das palabras, facendo do barrio enteiro unha biblioteca. Avisaremos a través de pistas nas nosas redes sociais de onde e cando buscalos.
Quen atope algún destes libros, pode quedar con el, levalo para a casa, lelo e despois volver deixalo en calquera lugar para que outra persoa o recolla e poida gozar con el. Animamos á veciñanza a compartir a súa foto co libro libre xunto co cancelo #unlibroaoteucarón e citando a @bibcoruna en Instagram ou Twitter.
Mostras bibliográficas: a diversidade do libro
| BIBLIOTECA | MOSTRA | DESCRICIÓN |
| DURÁN LORIGA | Libros para aprender | Libro informativo atractivo |
| SAGRADA FAMILIA | Libros para ver e desfrutar da pintura | Libros de arte para todas as idades |
| CASTRILLÓN | Libros que falan de libros | Libros metaliterarios |
| FÓRUM | Libros belidos | Libros de edicións coidadas e de luxo |
| ESTUDOS LOCAIS | A Coruña, escenario literario | Libros ambientados na Coruña |
| ROSALES | Emoción, intriga e dor de barriga | Libros de intriga e misterio |
| MONTE ALTO | Libros con vida | Libros biográficos |
Actividades nas bibliotecas (do luns 17 ao sábado 22)
Para nenos e nenas de +8 anos:
- Obradoiro de relato exprés con Andrea Barreira (Biblioteca Durán Lóriga, martes 18, 18:00 h)
- Obradoiros de cómic con Santy Gutiérrez (Biblioteca Monte Alto, mércores 19, 18:00)
- Obradoiro de cómic con Yago García Rodríguez ( Biblioteca Agora, venres 21, 18:00 h)
- Obradoiro creativo “Contos, cubismo e artista do vangardismo” coa A.C. Mirlotil (Biblioteca Sagrada Familia, sábado 22 , 11:00 h)
Para a mocidade:
- Obradoiro de escrita con Lúa Mosquetera (Biblioteca Durán, mércores 19, 18:00)
- Obradoiro de escrita con Lúa Mosquetera (Biblioteca Os Rosales, venres 21, 18 h)
Para persoas adultas:
- Lecturas en voz alta con participación clubs de lectura (Biblioteca Ágora, martes 18 pola tarde)
- Roteiro Literario polas figuras literarias da cidade (Biblioteca Durán Lóriga, xoves 20, 17:30 h)
- A Coruña escenario literario: encontro con Manuel Rivas (adiada a data orixinal; anunciaremos nova data en breve)
As lecturas do Club de lectura Fórum Luns
O club de lectura Fórum Luns, ao igual que case todos os da rede, toman unha semana de descanso e parécenos unha boa oportunidade para deixarvos as recomendacións das nosas últimas lecturas.
Comezamos o ano cun clásico, La felicidad conyugal de Lev Tolstói publicado por Acantilado.
Serguéi Mijäilovich chega á casa de campo de Pokróvskoye para administrar a herdanza de María Alexándrovna. Ela é doce anos máis nova ca el, pero entre ambos xorde un amor que se consuma en matrimonio. Ao principio viven tempos felices; con todo, a súa felicidade verase alterada cando a parella se traslada a San Petersburgo e ao éxito de María na vida da alta sociedade acompáñenlle os ciúmes do seu esposo. As obsesións individuais, a responsabilidade e o amor fronte aos demais son claves nesta obra baseada na propia vida de Tolstói.
Desta obra resaltamos especialmente o amor de parella como tema central. A descrición dos sentimentos como o namoramento é chave, sobre todo na primeira parte da novela, na segunda parte dá a sensación de que corre máis rápido, e entretense menos en detalles sentimentais. Destaca tamén a gran capacidade que ten Tolstói á hora de reflectir os perfís psicolóxicos dos personaxes, a través dos que demostra que é un gran coñecedor da alma humana.
Tolstói é considerado como un dos máis grandes autores da literatura universal de todos os tempos. A súa obra é fundamental para entender o desenvolvemento da novela contemporánea, sendo o maior exemplo do movemento realista.
Seguimos con La mujer helada de Annie Ernaux (Cabaret Voltaire), autora da memoria persoal e colectiva, cuxa obra mestura finamente a literatura autobiográfica e as observacións sociolóxicas, foi galardoada co Premio Nobel de Literatura o 6 de outubro de 2022.
Narrado en primeira persoa a autora debuxa o mundo no que unha muller deixa de ter significación propia, vive nas rúas, xoga e soña para rematar nun matrimonio que nada lle aporta e cunha maternidade que se afasta do que ela unha vez imaxinou. Ernaux presenta a unha muller que se limita a seguir de forma case automática, sen ser persoa, a por unha vida que non lle dá marxe de movemento, autonomía ou queixa, conxélase porque non sente ou conxélase se cadra polo frío que deixa como único rastro a soidade que representa.
Nesta obra, Annie Ernaux segue recuperando os recordos da súa vida, neste caso para escribir sobre as liberdades (ou a ausencia delas) das mulleres da súa época. Por un lado están as mulleres loitadoras que prácticamente non teñen tempo máis que para traballar e criar aos fillos, e polo outro están as mullers acomodadas que viven nun mundo de “perfección”. Estamos ante un libro que reflexiona sobre o que debería supoñer a liberación da muller, sobre a dificultade en demostrar a súa valía nun mundo reinado por homes.
Gustou moito Llévame a casa de Jesús Carrasco e publicado por Seix Barral. Unha novela ancorada no presente profusamente recoñecible: un pobo de Toledo en 2010 e unha familia que podería ser, baixo a máscara e emendas da imaxinación, a do propio escritor. A de calquera. Unha historia arraigada nunha cotiandade tan inmediata como inexorable e dolorosa: a enfermidade e morte dos proxenitores cando os fillos teñen a súa propia vida lonxe xa do fogar familiar, o da súa patria ou casa verdadeira. Carrasco, que se consagrou con Intemperie como un dos debuts máis cegadores do panorama literario internacional, configura en Llévame a casa unha trama sólida e concentrada.
Especialmente crúa resultou a trama de La hija de la española de Karina Sainz Borgo (Lumen).
A trama está protagonizada por unha muller nova (Adelaida) que acaba de perder á súa nai (Adelaida Falcón) no medio da Venezuela chavista-madurista. “O mundo, tal e como o coñecía, comezará a derrubarse”. Era a única filla dunha nai solteira, e a partir deste intre, no medio da súa soidade, o cúmulo de males que se xeraron nestes vinte anos de dominio político de Hugo Chávez (1954-2012), o seu herdeiro no poder (Nicolás Maduro, 1962), comezaron a afectar en maior grao todos os aspectos da súa vida. En poucas páxinas a novela logra sintetizar unha gran cantidade de odios, perversións, traxedias e rápida deterioración da calidade de vida que ocorreron ao longo destas dúas décadas (“a xente enfermaba e morría tan rápido como perdía o xuízo”), e úneos dunha maneira relativamente harmónica nos meses en que se desenvolve a trama tanto no seu presente como nos recordos.
Cambiamos totalmente de rexistro tanto na temática coma na narrativa. Viaxamos ao Portugal da revolución dos caraveis a través de Los memorables de Lídia Jorge.
Ana Maria, xornalista portuguesa, regresa ao seu país para realizar un documental sobre un dos procesos máis significativos de Portugal: a Revolución dos caraveis. Volve a casa do seu pai, quen tamén foi xornalista, e atopa a foto dun grupo de revolucionarios -un militar, un cociñeiro, poetas e diversos personaxes- inmortalizados nunha imaxe tomada pouco tempo despois do acontecemento. Os seus integrantes representan unha oportunidade xornalística orixinal, a partir deles poderá narrarse o episodio fundacional da democracia portuguesa e, máis aínda, lembralo con fontes primarias; pero aínda así, as maneiras de evocalo, trinta anos despois, son diferentes, conforman un crebacabezas emocional e mnemotécnico que se contradi e complementa á vez.
Reflexioamos con esta obra sobre Portugal e as súas letras, a memoria, os mozos e a historia recente. E pechamos cunha frase dita por un dos personaxes que queremos compartir con vós A democracia consiste en batallar coa banalidade do cotián. Que significado lle dades?.
E entramos nas vacacións con Lejos de Egipto de André Aciman (Libros del Asteroide) entre as mans.
A novela é un exercizo de memoria no que Aciman mostra a vida da súa familia en Alexandría a mediados do pasado século. É unha mirada agradecida, aínda que non evita as súas experiencias en colexios prestixiosos, cheos de violencia e castigos corporais e os desgustos da familia ao serlles arrebatados todos os bens. Unha visión moi evocadora dun mundo que desapareceu, as ceas e reunións familiares no casarón da bisavoa, nas que se falaba ata seis idiomas, incluído o ladino, conservado polos maiores da familia. Este castelán antigo pervivía aínda, desde que os xudeus foron obrigados a abandonar a Península Iberica no século XVI. Aciman escribiu un libro evocador e cheo de añoranza cara a esa nenez que nunca volverá.
E ata aquí as nosas recomendacións do segundo trimestre, agardamos que vos deran ideas para facer acopio de lecturas para estes días de descanso que temos por diante. Podedes consultar a súa dispoñibilidade no noso catálogo.
Polo día da Poesía: campaña “Poesia con nome de Muller”
O 21 de marzo celébrase o Día da Poesía, e dende as bibliotecas queremos render unha homenaxe ás nosas poetas como xa fixéramos outros anos.
Nas últimas semanas, dende cada unha das nosas bibliotecas da rede, cada día fomos compartindo as verbas dunha escritora, entre as se atopan: Emilia Calé, Luz Pozo Garza, María do Cebreiro, María Lado, Antía Otero, Lúa Mosquetera, Alba Cid e Arancha Nogueira.
Emilia Calé (A Coruña, 1837 – 1908)
Emilia Calé y Torres Sanjurjo naceu na Coruña o 12 de febreiro de 1837 e foi unha escritora moi prolífica que cultivou varios xéneros: poesía, narrativa, teatro. Moi coñecida nos ambientes literarios, foi unha das fundadoras da sociedade “Galicia Literaria”, que se reunía no seu domicilio de Madrid, onde se trasladou entre 1871 e 1875. Colaborou nun gran número de publicacións periódicas dedicadas á muller, que asinaba tamén baixo o pseudónimo de “Esperanza”.
A súa obra poética atopa a inspiración no amor, na patria e na natureza. Tamén, como era usual nesa época, dedica poemas a outras mulleres, como Emilia Pardo Bazán, Rosalía de Castro, etc.
Reproducimos aquí o poema “A la Torre de Hércules de La Coruña” do seu libro Horas de inspiración, publicado en 1867.
Varias veces te vi, y en esa altura
Contemplé los destellos rutilantes
De tu faro, que ofrece en sus cambiantes
Del iris, el bellísimo color.
A tus pies vi tendido el ancho océano
Y escuché de sus ecos el murmullo,
Ya alzando las ondinas grato arrullo,
O chocando las olas con furor.
Y al compás del rugido que formaban
Esas aguas, que luchan ellas solas,
Miraba’desprendidas de sus olas
Nítidas perlas sobre un fondo azul;
Otras veces en medio la bonanza
Parecióme ese piélago un espejo,
Que copiaba con mágico reflejo
El poético mar del Stambul.
Y siempre te admiré cual un gigante
Que el espacio iluminas con tu faro,
Prodigando constante el fulgor claro
Que despide tu limpia y bella luz;
Pues lo mismo fulguras en la noche
Que se ostenta serena y plateada,
Como al rugir de la tormenta airada
Que al cielo envuelve -SH fúnebre capuz.
A tu amparo camina presuroso
El bagel que cercado de la bruma,
Va rompiendo la leve blanca espuma
Que á su paso la estela ha de formar.
Y el marino contento al divisarte
Entona su canción grata y sonora,
A esa luz que en su rula siempre adora,
Y á ese puerto que anhela saludar.
Sigue siendo del pueblo Brigantino
Firme coloso de esplendente gloria,
Que al formar una parte de su historia
Un recuerdo en sus páginas te envia.
Que el tiempo no destruya tu grandeza,
Ni nunca para tí llegue el ocaso;
Salúdente los siglos á su paso
¡Oh hermosa torre de la patriamia!
Luz Pozo (Ribadeo, 1922 – A Coruña 2020)
Poeta primeira poeta galega proposta para un Premio Nobel e voz esencial das letras galegas da segunda metade do século XX.
Comezou o seu labor editorial en Nordés, revista de poesía e crítica da que era directora. Formou parte da Real Academia Galega (RAG) como membro numerario dende 1996 e tamén foi membro do Centro PEN de Galicia. Os premios de Ensaio Tomás Barros, González Garcés e Letras de Bretaña, así como o Premio da Crítica Española e a Medalla Castelao, son algunhas das distincións coas que foi recoñecida a súa traxectoria literaria.
A luz é unha señal da súa identidade cunha trayectoria poética colmada de amor, de recordos, do paso de tempo e da morte. Precisamente dúas mulleres deixaron unha pegada decisiva na súa formación: a súa tía que a iniciou no coñecemento do galego de tradición oral e a súa nai, unha muller que alimentou nela o amor pola poesía e as artes.
María do Cebreiro (Santiago de Compostela, 1976)
Escritora, poeta e doutora en Teoría da Literatura e Literatura Comparada pola Universidade de Santiago de Compostela (USC).
Na actualidade é profesora titular na Facultade de Filoloxía da USC e ten publicados na súa traxectoria profesional libros de poemas, artigos, ensaios e participado tamén en obras colectivas. Recibiu, entre outros galardóns, o Premio da Crítica á mellor obra poética no ano 2016 por “O deserto” ( 2015) e o Premio Ramón Piñeiro de Ensaio no ano 2022 por “Maternidades virtuosas: unha crítica aos modelos profesionais de crianza” (2022).
Dende a Biblioteca Ágora recomendanespecialmente o libro “A lentitude”, publicado no ano 2017 na editorial Chan da Pólvora.
María Lado (Cee, 1979)
A escritora e actriz galega orixinaria de Cee é a outra metade do proxecto poético-humorístico-musical @aldaolado.
Os seus inicios na escrita foron entre as xentes do Batallón Literario da Costa da Morte. Posteriormente participou en volumes colectivos e antoloxías poéticas e colaborou no xornal dixital Vieiros e na revista Dorna. María tamén traduciu ao galego varios libros de literatura infantil.
Como poeta publicou, entre outros, A primeira visión, casa atlántica casa cabaret, Berlín, Nove ou Gramo Stendhal.
Antía Otero (A Estrada, 1982)
Poeta e editora. Tras licenciarse en Historia da Arte e formarse como actriz, traballa arredor da práctica escénica e da escrita.
Como poeta gañou o VII Certame Francisco Añón co poemario De porta un Horizonte e publicou O Son da Xordeira en Espiral Maior no 2003, (Retro)visor no 2010 (Finalista nos premios AELG) e o Cuarto das abellas (2016) (Mellor libro de poesía na II Gala do Libro Galego), ámbolos dous en Xerais. No 2017 publica O branco non pinta!, a súa primeira obra para público infantil, editada por Apiario.
O seus textos poden lerse tamén en multitude de publicacións colectivas e revistas. Dende 2014 codirixe Apiario.
Leva anos dedicada a coordinar cursos de arte, poesía e escrita creativa tanto para entidades públicas como privadas.
Lúa Mosquetera (Miño, 1988)
Activista da palabra armada e creadora do reguetón feminista, entre moitas outras cosas.
Ten un club de bordado (ademais de bordar fotografías profesionalmente), imparte obradoiros de escritura creativa, ten una tenda de roupa de segunda e terceira man, organiza o Festival Loro Facu de Miño pero, ante todo, é poeta e escritora.
Poderedes atopala recitando algún dos seus versos en bares e librarías, habitualmente acompañada de música en directo. Se non, sempre poderedes asomarvos ás súas redes sociais, nas que tamén a atoparedes recitando e compartindo anacos da súa vida e da súa alma. Fálanos de maneira natural e crúa da infancia, da familia, da liberdade, do baile, da música, do reggaeton, da literatura, da nudez dos corpos e, sobre todo, da perda. A morte da súa nai cando ela era nova está sempre presente nos seus versos e tamén na súa vida.
[…]
Creo que tan sólo quería
decirme
que morirse es un asco,
quería ponerse un piercing,
tener un perro,
aprender a conducir,
empezar a envejecer
y no marcharse
sin saber
que su boca
ha sido revolución
para todos los que la hemos conocido.
Alba Cid (Ourense, 1989)
Estuda Filoloxía Galega na Universidade de Santiago de Compostela, onde tras realizar a tese doutoral empeza a dar clases.
Obtén varios recoñecementos e galardóns dende moi nova cos seus traballos. Participa en obras colectivas como “Poética dá casa” (2006) ou a antoloxía de “No seu despregar’ (2016). Tamén publica textos e recensións en revistas e medios de prensa.
Os seus poemas foron traducidos a varios idiomas e, actualmente, encárgase do Centro John Rutherford de Estudos Galegos da Universidade de Oxford.
Recomendamos o libro “Atlas” co que gaña o Premio Nacional de Poesía Joven “Miguel Hernández” (2020). Atlas é unha reflexión poética de como a literatura elabora mapas da realidade, e o seu valor moral para reflectir os problemas do mundo.
Arancha Nogueira (Ourense, 1989)
Licenciouse en Xornalismo, fixo un mestrado en Literatura comparada e Crítica Cultural e outro de Educación.
O seu nome artístico en homenaxe á súa avoa, ela mesma descríbese como “cantiga de amigo con patas / poeta / cantante de ducha / louca dos afectos”, pero tamén moi lectora e moi curiosa.
Dende ben pequena escribe, baila e debuxa (aínda que di que isto último non moi ben 😊).
Participa na Plataforma de Crítica Literaria Feminista A Sega, onde ademais de aprender de forma colectiva fai con moito gozo crítica literaria abertamente feminista.
Espera da poesía que nos sacuda coma un lóstrego, e para acadalo reflexiona sobre a propia identidade: o que somos, o que queremos ser e o que os demais ven de nós.
A relación nai-filla é outro tema moi presente nos seus poemas, dado que as nais son o noso primeiro modelo do que queremos ser.
E cun poema da novísima Arancha Nogueira pechamos esta campaña de Poesia con nome de Muller:
Na sesta
mamá pousa os dedos sobre o peito
téndeme a manta
(unha flexión),
decide prescindir do frío
como se houber algo de propio na humildade.
O bico pecho,
non colle un só descoido.
Síntome nena no seu peito de ollos tristes.
E case me abonda con isto.
Case.
</3
“La casa del padre”, de Karmele Jaio
No club de lectura de Monte Alto acabamos de ler La casa del padre, de Karmele Jaio. Autora descoñecida para nós, ata o momento conta no seu haber con dúas novelas máis: Las manos de mi madre (2008) e Música en el aire (2013) que a xulgar pola crítica, gozaron de gran éxito e foron levados ao cinema e traducidos a varios idiomas.
Ademais, Karmele Jaio é autora dun libro de poesía e de tres libros de relatos. No noso catálogo poderás atopar No soy yo, un libro de contos publicado no 2022.
La casa del padre gustou maioritariamente ás asistentes do club porque é un libro que fala da VIDA, con maiúsculas e con todo o que iso implica; as relacións familiares, a culpa, o coidado dos pais cando se fan maiores, o feminismo, o machismo, o medo… Estes son algúns dos temas que aborda a novela aínda que quizais por riba de todos eles sobrevoe a falta de comunicación e a influencia do tempo pasado sobre o presente.
Trátase dunha obra moi ben estruturada, de fácil lectura, na que os protagonistas van artellando unha historia que se vai debullando cos seus pensamentos. Ismael, Jasone e Libe forman o principal trío da trama que, a modo de voz en off, van transmitíndonos os seus pensamentos, as súas contradicións, os seus medos e os seus anhelos.
La casa del padre é unha lectura especialmente recomendable para un club debido a que dá lugar a moito debate pola riqueza temática que destila o libro. Durante a sesión recollemos algunhas das frases que máis nos gustaron ou, como é este caso, máis nos tocaron:
Karmele Jaio
“Os clubs de lectura están cheos de xente á que lle gustaría escribir” (páx.36)
Recomendacións do Club Luns Fórum
Xa estamos metidas de cheo nas novas lecturas do ano, pero dende o Club dos Luns de Fórum gustanos coma sempre facer un breve resumo do lido cada trimestre e ainda tiñamos pendente compartir as do primeiro de curso.
Comezamos setembro cunha das lecturas anotadas na axenda dende o curso pasado, “Galveias” do portugués José Luis Peixoto de quen xa o noso compañeiro Enrique do Club dos Martes fixo un post detallado, pero non queremos deixar de resaltar algunhas das nosas impresións tras a súa lectura como son a crueza narrativa dos feitos que transcorren no mundo rural do interior de Portugal nos anos 80, nos anos pre-internet, os de antes do mundo sumamente acelerado no que vivimos. Sen dúbida a escrita de Peixoto é unha escrita dura, xenuina pero real.
Cambiamos de rexistro e continuamos con Ignacio Martinez de Pisón e o seu “Fin de temporada” que aínda que cita tamén ao país veciño nada ten que ver no densenrolo dos feitos nin no estilo narrativo. Co eixe temático do aborto clandestino ao que había que recorrer durante os anos 70 técese todo un entramado para reflexionar arredor das relacións familiares: nais/fillos, esposas/maridos. Pero sobre todo o que nos preguntamos é canto marca a casualidade nas nosas vidas e que prezo pagamos polos segredos e o peso do pasado? pero sen dúbida todo se leva mellor ao ritmo dunha boa banda sonora dos 80, porque a través da música tamén se pode facer un percorrido do pasado.
Continuamos coa historia da avogada Irina Lucidi, unha muller divorciada, nai de dúas xemelgas, que viu como o seu ex marido, un enxeñeiro suízo, antes de suicidarse en Italia, facía desaparecer do mapa ás súas fillas deixando escrita unha nota na que dicía que Irina xamais as ía volver ver. Feitos que nos deixaron pegadas tanto á crueza da historia como á sensibilidade e delicadeza coa que Concita Gregorio escribiu “Parece que fuera es primavera”. Nunca se volveu a saber nada máis das nenas, non se sabe se están mortas, pero o que si é certo é que esa nai perdeu ás súas fillas e non existe unha palabra para definir esa situación. Existe viúvo, orfo, parricida, infanticida…pero ningunha palabra que acolla ao “proxenitor que perde a un fillo, non que o mata: que o perde.
“Me he sentido muy culpable de volver a ser feliz, abuela. Era como si todos me dijeran: cómo puedes olvidar, cómo puedes dejar atrás lo que te ha pasado, cómo puedes irte de vacaciones, tomarte una copa de vino, amar a un hombre, hacerte amar en el placer, después dormir. Cómo puedes seguir viva, en suma, y tener ganas de seguir estando en el mundo. ¿Has olvidado a las niñas? ¿No te da vergüenza? Es como si me dijeran que también yo he muerto, y es un escándalo que me rebele.
Pero yo estoy viva, abuela, el dolor por sí solo no mata y yo estoy viva. Así que tengo que vivir, porque mientras yo esté estará el recuerdo de quien ya no está con nosotros. El recuerdo vivo: el suyo vive en los pensamientos.”
Fragmento de “Parece que fuera es primavera”
Concita de Gregorio escribe unha historia real a partir dunha conversa que se prolongou durante sete días entre a escritora e xornalista e Irina Lucidi que acode á escritora só para ser escoitada. “Parece que fuera es primavera” é un relato novelesco baseado en acontecementos que sucederon e entresacados dun encontro promovido pola nai que non ten palabras para nomear a ausencia das súas fillas, pero que abriga a esperanza de poder afrontar o seu trauma grazas ao poder da literatura, do bálsamo terapéutico das palabras.
Continuamos cunha novidade, “Donde cantan las ballenas” da autora descuberta por Héctor Abad Faciolince, a colombiana Sara Jaramillo. Novela que ten como personaxe principal a Candelaria, unha rapariga de 12 anos que vive en Perruca, nunha casa onde a natureza exuberante envolve e modela todo ao seu antollo, coa súa nai e o seu irmán. O seu pai, que ela adoraba, abandononounos dun día para outro. Irán pasando pola casa distintos personaxes que axudarán a Candelaria a espertar tras a infancia de maxia e coidados que empeza a ver rematada. Candelaria é un personaxe moi potente, tenra e inspiradora.
A narración é deliciosa con xenerosas descricións e reflexións cheas de metáforas e simbolismo. Estamos ante unha lectura de ritmo máis ben lento, sen demasiada intriga nin acción, polo menos na primeira parte, pero que convida a pensar e que engancha polos seus orixinais personaxes e situacións. Sen dúbida unha historia encantadora con personaxes fantásticos e procesos que revelan a verdadeira complexidade da vida. Acontecementos que convidan a reflexionar se ás veces a xente máis próxima non será xusto a que menos coñecemo Vemos como a dor e a vida mesma usados para mostrarnos o máis profundo da alma. Unha historia que parece unha fábula pero que vai mostrando esa complexidade de sentirse sempre incompleto e onde os afectos humanos non existen, senón tan só intereses.
E con historias nas que as mulleres son as grandes protagonistas pechamos o noso ciclo trimestral, as “Flores de ferro” de María Rei Vilas, premio García Barros 2020. Trátase dunha novela coral que alterna e abarca varias épocas. Dende os anos 20 do s. XX ata case o final da década dos 80s. Coñecemos a Camila, unha moza de 35 anos que viviu durante décadas unha mentira sostida coa complicidade dos que a rodean. No seu regreso á vila de Briana, no verán de 1987, deberá reunir o valor para enfrontarse á verdade.
A intriga asolaga tanto o persoal coma o colectivo da novela e as mulleres teñen un papel crucial xa que buscan afrontar as situacións e decisións máis difíciles das súas vidas e procuran a busca de xustiza que non atoparon pero que precisan para sandar as feridas. Se queredes saber máis, recomendámosvos que non vos perdades a lectura do post sobre encontro das nosas compañeiras do Club de Lectura de Sagrada Familia sobre a novela e o encontro que tiveron coa autora.
E ata aquí as nosas primeiras lecturas, agardamos que se non as lestes vos animedes e se xa o fixestes compartades con nós a vosas impresións. Podedes consultar a súa dispoñibilidade no noso catálogo.
Lemos para ti a María Casares.
Lemos para ti é unha iniciativa das Bibliotecas Municipais da Coruña para achegar fragmentos de textos de distintos autores, a través das voces do seu persoal bibliotecario.
Este ano, con motivo do centenario do nacemento de María Casares, levamos a cabo unha selección de fragmentos de diferentes obras que estudaron a vida e obra desta importantísima actriz de orixe coruñesa e que forman parte do fondo e catálogo das bibliotecas, que se viu ampliado grazas á adquisición de novos títulos que se publicaron con motivo desta efeméride.
Tal día como hoxe, un 21 de novembro de 1922, nace María Casares na rúa Panadeiras número 12, onde vivían o seu pai, o político republicano Santiago Casares Quiroga, e a súa nai, Gloria Pérez.
O golpe militar de 1936 provocou que tivese que exiliarse a Francia, onde tivo que empezar de cero aprendendo un idioma que non era o seu pero no que chegou a destacar como unha das grandes damas do teatro francés.
O primeiro podcast publicado é un texto procedente do libro “O tempo das Mareas. María Casares e Galicia” de María Lopo, especialista na figura de María Casares. Nesta obra faise un estudo pormenorizado sobre as conexións galegas da actriz. Un libro imprescindible para coñecer e entender as orixes que tanto a marcaron.
“Memoria de cidades sen luz” é unha novela de Inma López Silva galardoada en 2007 co Premio Branco Amor. María Casares é unha das protagonistas desta obra na que
“arredor de guerras e exilios, técense as vidas contadas nesta novela. Librepensadoras que aman galeguistas, guerreiros polacos que queren ser Victor Hugo, nenos que converten en Troia a praia do Orzán. A Coruña dos anos trinta, o París aloucado e deprimido dos corenta e dos cincuenta, unha Barcelona de bombardeos e partidas de póker, Buenos Aires e Nova York son as cidades polas que transita a protagonista deste relato en primeira persoa”.
Aínda que María Casares sempre dicía que o seu primeiro exilio fora a súa marcha de Galicia a Madrid, a vida na capital co tempo tamén resultaría ser un revulsivo na súa formación. Arantxa Estévez aborda na súa biografía “María Casares” esta e outras cuestións que nos axudan a coñecer todas as “mudas” da súa vida, como ela mesma definíao.
María Casares tamén foi autora dun libro de memorias publicado orixinalmente en francés como “Résidente privilégiée”. Da súa faceta como escritora recibiu grandes críticas, principalmente de Alejo Carpentier que a definiu como “unha extraordinaria escritora, cunha prosa dunha riqueza, dun vigor, dunha garra, absolutamente excepcionais…”
Aínda que coñecida tamén pola súa relación con Albert Camus, María Casares entrou en contacto co pensamento existencialista en Francia e foi musa desta filosofía. Moitos dos seus autores elixíana para dar vida aos seus personaxes e con iso dar a coñecer os seus conceptos filosóficos. Ateísmo, laicismo, liberdade individual e outra serie de preceptos nunha procura constante por dotar de sentido a vida. “Desenvolvemento artístico de María Casares dentro do marco existencial francés”. Tese de Sabela Hermida Mondelo.
No seguinte audio temos un extracto da entrevista a María Casares, realizada polo escritor e xornalista arxentino Víctor Luis Molinari. Publicada en “Galicia Emigrante”, revista cultural da emigración galega dirixida por Luís Seoane.
E finalmente, no último audio publicado, temos uns fragmentos da correspondencia mantida entre Santiago Casares Quiroga e María Casares cando ela estaba rodando películas en Italia, Marrocos e Niza e el, xa viúvo e enfermo, residía en París. Esta relación epistolar está recollida no libro “Cartas no exilio: correspondencia entre Santiago Casares Quiroga e María Casares (1946-1949)”, edición de María Lopo e publicado en Baía Edicións:
Esperemos que vos gusten!
La enferma, de Elena Quiroga
La enferma, de Elena Quiroga, foi unha da lecturas que máis sorprendeu aos clubs das bibliotecas de Monte Alto e Estudos Locais do pasado curso, non só pola obra en si, que tamén, senón sobre todo polo descoñecemento que había entre os e as asistentes sobre a súa autora.
Elena Quiroga. Fonte: Real Academia Española
Elena Quiroga pertence ao grupo de narradores que renovaron a novela española contemporánea de mediados do século XX (anos 50-60), chegando a gañar o premio Nadal e sendo comparada (e compañeira) doutras mulleres que xa nos soan máis como Carmen Laforet, Carmen Martín Gaite ou Ana María Matute. De feito, foi a segunda muller en entrar na Real Academia Española, en 1983, seguindo os pasos de Carmen Conde.
Filla do conde galego de San Martín de Quiroga, a escritora naceu en Santander en 1921. Pasou a infancia entre esta cidade e a Galicia de onde proviña a súa familia, establecéndose finalmente na Coruña no ano 1942. Non tiña estudos universitarios, pero acudía de forma libre a clases que lle interesaban e durante varios anos traballou diariamente nas súas novelas e escritos, unhas catro ou cinco horas.
Ao casar en 1950 con Dalmiro de la Válgoma, historiador e futuro secretario perpetuo da Academia da Historia, o matrimonio trasladouse a vivir a Madrid, cidade na que Elena frecuentou foros e faladoiros literarios e coñeceu algúns dos principais selos editoriais nacionais. Viviu a cabalo entre a capital e o pazo de Cea, en Nigrán (Pontevedra).
Autora dunha extensa obra narrativa en prosa, está considerada unha das voces femeninas (e non femininas) máis relevantes da súa xeración, con rasgos comúns ás novelas dos seus contemporáneos como a preocupación polas inxustizas da vida e a explotación temática das experiencias da infancia e a adolescencia. Non obstante, fixo todo isto desde unha marcada posición feminista, colocando como protagonistas das súas novelas a mulleres loitadoras polo recoñecemento dos seus dereitos na sociedade franquista que lles tocaba vivir, e aparecendo sempre nos seus escritos unha marcada influencia rural galega.
En 1949 publicou a súa primeira novela, La soledad sonora. Dous anos máis tarde recibiu o Premio Nadal por Viento del norte, que Antonio Momplet levou ao cine. Máis tarde seguíronlle numerosas publicacións, como La sangre, 1952; Trayecto uno, 1953; Algo pasa en la calle, 1954; La careta, 1955; La enferma, 1955; Plácida, la joven, 1956; La última corrida, 1958; Tristura, 1960 —pola que recibiu o Premio Nacional da Crítica—; Carta a Cadaqués, 1961; Envío a Faramello, 1963; Escribo tu nombre, 1965; Presente profundo, 1973, e Grandes soledades, 1983.
Finou na cidade da Coruña en outubro de 1995.
Capa da edición de La enferma de Cátedra lida nos clubs de lectura de Monte Alto e Estudos Locais
A edición que lemos é a de Cátedra, onde o profesor Gregorio Torres Nebrera analiza toda a produción narrativa de Elena Quiroga e a importancia da súa figura na literatura española. Concretamente en La enferma reproduce o que dixo a crítica da época sobre a novela: Joaquín de Entrambasaguas afirmou que era “quizá la más perfecta novela de su autora”; Melchor Fernández Almagro dixo que se trataba, naqueles anos, da “novela más difícil” de Elena Quiroga; e José María Castellet engadiu que La enferma respondía “a todas las exigencias estéticas y de contenido de una novela de nuestro tiempo”.
Os vinte e cinco capítulos desta obra divídense en dúas partes. Na primeira (caps. I-XII) cóntasenos a chegada da narradora a unha vila da costa galega para vender unhas terras do seu marido, co que ten problemas. Hospédase na casa de Liberata, unha muller encamada desde hai vinte anos froito dun desengano amoroso. A voz da narradora (da que en ningún momento se nos di o seu nome, só se refiren a ela con apelativos como “la forastera”) descríbenos o día a día da vila e dos seus habitantes, e tamén indaga en que pasou e cal é a misteriosa historia entre Liberata e Telmo, entrelazando a súa propia crise persoal coa da enferma. Na segunda parte (caps. XIII-XXV) a narradora pasa a ser narrada. A través de varias perspectivas, diferentes voces van reconstruíndo a historia de Liberata e Telmo, dando pistas á lectora ou lector, que é quen se encarga de armar o quebracabezas con todo o que ofrece a lectura. Nos tres últimos capítulos, a forasteira –que, na súa vida persoal, era outra enferma- volve xunto ao seu marido, recuperando a voz narrativa do comezo e regresando desta viaxe purificada, como unha muller nova (FONTE: Vidal Ortuño, J. M. Actualidad de Elena Quiroga. Monteagudo, 3ª Época – Nº 18. 2013 – Páxs. 267-268)
Por último, desde a biblioteca de Estudos Locais as bibliotecarias realizaron un vídeo polo centenario do nacemento de Elena Quiroga, que vos deixamos a continuación.
Blogs Clubs Lectura das Bibliotecas Municipais da Coruña 